Abraham Lincoln: Từ kẻ thất bại thảm hại đến Tổng thống vĩ đại nhất Hoa Kỳ
Abraham Lincoln tuy có xuất thân bình dân, nhưng nhờ trí tuệ tinh thông, bản lĩnh kiên cường, nỗ lực bản thân không ngừng nghỉ, ý chí kiên định và tấm lòng nhân ái, ông đã trở thành một bậc vĩ nhân được nhắc nhớ tới muôn đời. Tổng thống thứ 16 của nước Mỹ không chỉ được kính nể bởi các đỉnh cao mà ông đã chinh phục được, mà còn bởi các chướng ngại vật ông đã vượt qua bằng tất cả nội lực vô cùng mạnh mẽ của mình.
1. Từ "zero" đến "Hero"
Abraham Lincoln sinh ngày 12/2/1809 trong một căn nhà gỗ ở biên giới thuộc bang Kentucky nước Mỹ.
Cha ông là Thomas Lincoln, một người có ý chí mạnh mẽ và kiên định, không giàu có nhưng rất có tiếng nói trong cộng đồng.
Khi Lincoln lên 9, mẹ ông qua đời vì một căn bệnh có tên gọi "bệnh sữa" (ngộ độc do uống phải sữa bò nhiễm chất độc) và chị gái Sarah chăm sóc ông cho đến khi cha ông tái hôn. Vợ mới của Thomas Lincoln, Sarah Bush Johnston, nguyên là một góa phụ với 3 người con. May mắn cho ông có được người mẹ kế quan tâm và luôn khuyến khích ông đọc sách. Lincoln rất gần gũi với mẹ kế, gọi bà là "mẹ".
Mặc dù cả cha và mẹ Lincoln đều mù chữ, người mẹ kế Sarah đã truyền cảm hứng đọc sách cho Lincoln. Trong giai đoạn từ thơ ấu đến khi trưởng thành, Lincoln được học chính thức - ước tính tổng cộng 18 tháng - mỗi lần chỉ vài ngày hoặc vài tuần.
Không có nhiều sách báo để đọc ở vùng hoang dã Indiana. Theo lời kể của những người hàng xóm, Lincoln đã từng đi bộ hàng dặm để mượn một cuốn sách.
Do tranh chấp đất đai, năm 1817, gia đình Lincoln buộc phải chuyển từ Kentucky đến Indiana.
Tháng 3/1830, gia đình Lincoln một lần nữa di cư, lần này là đến Illinois. Đây chính là nơi ông bắt đầu sự nghiệp của mình.
Với vốn kiến thức tối thiểu, ông tiếp xúc với những công việc tay chân khi vào tuổi trưởng thành. Lincoln làm nông cho một chủ trại giàu có trong vùng, làm người khuân vác và bán đồ tạp hóa.
Sự chuyển biến thần kỳ đến với Lincoln, khi ông bắt gặp một cuốn sách luật trong giỏ tạp hóa cũ được ông mua với giá 50 xu. Khi này, ông được 21 tuổi, làm việc trong cửa tiệm bách hóa, thời gian rảnh rỗi ông đọc cuốn sách luật và từ đó nhen nhóm trong ông một đam mê ngành luật.
Năm 1831, Lincoln được 22 tuổi, ông có hùn vốn với bạn để mở một cửa hiệu tạp hóa trong một thị trấn nhỏ nhưng đã thất bại. Năm sau, với kinh nghiệm về luật tự học qua sách vở là chủ yếu, ông xin việc vào cơ quan lập pháp của tiểu bang nhưng không được nhận.
Cũng trong năm này, do lơ đễnh trong công việc bán hàng hiện tại để theo đuổi ước mơ luật sư nên bị chủ cho thôi việc. Nhưng không sao, Lincoln tận dụng cơ hội để đăng ký thi vào trường Luật, tuy nhiên lại không đủ điểm đậu.
Đến năm 24 tuổi, vay mượn của bạn để tạo dựng một doanh nghiệp riêng và tới cuối năm ông bị phá sản. Phải mất khá lâu ông mới có thể hoàn trả hết số tiền đi vay.
Năm 1834, John T. Stuart, một luật sư của Springfield, đã khuyến khích ông học luật và cho ông mượn những cuốn sách cần thiết.
Vận may đã mỉm cười với Lincoln khi ông được nhận vào cơ quan luật pháp tiểu bang vào năm 1834. Điều ngạc nhiên là Lincoln hành nghề và mang chức danh luật sư mà không có bằng cấp hay chứng chỉ liên quan chứng nhận.
Ông đã nghiên cứu một cách nghiêm túc bằng cách đọc một lượng lớn các án lệ trước đây và những cuốn sách luật mà ông có được. Và vào năm 1836, ở tuổi 25, ông đã lấy được giấy phép hành nghề luật sư, được nhận vào liên đoàn luật sư và trở thành cấp dưới của Stuart.
Abraham Lincoln không chỉ là một luật sư khôn khéo, ít người biết rằng ông còn là một tay vật cừ khôi, từng tham gia 300 trận đấu nhưng chỉ thất bại duy nhất một lần. Ảnh: Biography.com
Abraham Lincoln đã trở thành một luật sư tên tuổi và thành công nhất ở tiểu bang Illinois với 25 năm trong nghề. Tuy nhiên, giống như hầu hết các luật sư cùng thời, ông không theo học trường luật, cũng không theo thông lệ là học việc từ các luật sư đã thành danh, mà chính xác là ông đã tự học thành tài.
Thành công của ông không chỉ đến từ tài ăn nói khéo léo mà nghề nghiệp yêu cầu. Lincoln còn được biết đến với biệt danh là "Honest Abe" (Abe trung thực) vì cá tính thẳng thắn, thành thật của mình. Quả thực, có lần ông cũng đã thừa nhận rằng mình không biết nói dối.
Trước khi theo đuổi chính trường quốc gia và trở thành Tổng thống thứ 16 của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ từ năm 1860, Lincoln đã phục vụ 4 nhiệm kỳ liên tiếp trong cơ quan lập pháp bang Illinois.
Hành nghề luật sư được bốn năm, ông tranh vị trí Chủ tịch Hạ viện nhưng lại bị đánh bại. Hai năm sau, nỗ lực phấn đấu vào danh sách ứng cử viên của Quốc hội và tiếp tục thất bại.
Hai mươi năm sau, tình hình vẫn không tiến triển, “thành tích” thất bại kéo dài càng hun đúc sự cứng cỏi, lòng quyết tâm trong Lincoln.
Năm 1860, bằng những nổ lực không mệt mỏi, sau khi thua tám cuộc bầu cử, Lincoln đã được bầu làm Tổng thống thứ 16 Hoa Kỳ. Sự hân hoan và cũng có những nghi ngại về tài năng của Lincoln khi ông chính thức được đề bạt. Vì hiếm khi, một người ở vai trò Tổng thống lại có một chặng đường được mọi người biết đến qua thất bại nhiều hơn thành tích.
Lincoln được tuyển cử vào Nhà Trắng không phải là một sự ngẫu nhiên nhưng sự chia rẽ bè phái giữa miền Nam và miền Bắc của Đảng Dân chủ đã tạo thuận lợi cho ông. Trong nội bộ Đảng Cộng hòa, Lincoln có lá phiếu nhiều hơn đối thủ cạnh tranh trực tiếp, William Seward, bởi vì ông được đánh giá là một ứng cử viên ôn hòa, yêu hòa bình.
Vào thời điểm ông tuyên thệ làm Tổng thống, 7 bang đã tan rã khỏi Liên bang vì vấn đề nô lệ, thế nhưng vị Tổng thống thứ 15 và sắp mãn nhiệm, Buchanan và bộ máy chính quyền dưới thời không thể kiểm soát nổi tình hình và phải từ bỏ.
Mặc dù Liên bang đang trong tình trạng lộn xộn và thiếu tài trợ, Quốc hội vẫn tìm cách cắt giảm chi phí và chỉ có Lincoln thấy được cần phải có hành động triệt để nếu muốn duy trì Liên bang và xóa bỏ chế độ nô lệ.
Abraham Lincoln là một trong những tổng thống cao nhất của Mỹ, với chiều cao 6 feet 4 inch (193 cm). Ông còn thường đội chiếc mũ chóp cao, nơi thỉnh thoảng ông cất giữ một số giấy tờ. Ảnh: The Times
Quyết đoán và nghị lực, sự quyết tâm thay đổi khiến mọi người ngạc nhiên. Ông bổ nhiệm William Seward, đối thủ không đội trời chung trước kia, làm Tổng thư ký và Edwin Stanton làm Bộ trưởng chiến tranh. Cả hai người ban đầu đều coi thường “gã nông dân” Lincoln, nhưng chỉ một thời gian ngắn sau đó họ đều thay đổi quan điểm của mình.
Sau khi ông mất, nhìn Lincoln với ánh mắt kính trọng, nuối tiếc, Stanton đá thốt lên, “Đây là nhà lãnh đạo tài ba nhất của thế giới từ cổ chí kim”.
2. Abraham Lincoln - Vị tổng thống không chỉ có tài năng mà còn giàu lòng nhân ái
Lincoln gây xúc động mạnh trong quần chúng với Bản tuyên ngôn xóa bỏ chế độ nô lệ năm 1865, một bản tuyên ngôn đã tạo dựng được lòng tin mạnh mẽ trong quần chúng, đặc biệt là tầng lớp nô lệ gốc Phi ở quốc gia Bắc Mỹ này.
Trong nội chiến, tổng thống Lincoln luôn cảm thấy thương xót những người dân Mỹ. Vậy nên tổng thống Lincoln đã tuyên bố, nội chiến kết thúc, tất cả đều là đồng bào, mọi người đều là người Mỹ. Tổng thống Lincoln cũng nói rằng: “Nội chiến không có người thắng!” Các tướng sĩ quân đội phía Nam sau khi đầu hàng thì được quân đội liên bang cam kết đảm bảo rằng từ đó về sau họ không bị làm phiền.
Khi tin phe miền Nam đầu hàng bay đến doanh trại, quân miền Bắc định bắn đại pháo chào mừng. Tướng Ulysses Grant – người chỉ huy của quân đội miền Bắc – ra lệnh ngưng ngay lập tức các hoạt động ăn mừng. Ông nói với các sĩ quan dưới quyền: “Chiến tranh đã kết thúc. Giờ đây họ đã là đồng bào của chúng ta”. Ông cho rằng hai bên không còn là kẻ thù, và cách tốt đẹp nhất để bày tỏ niềm vui của miền Bắc là không vui mừng trước thất bại của miền Nam.
Tất cả hàng ngũ quân miền Bắc khi đón tiếp quân bại trận miền Nam thì thay vì khinh bỉ hay kiêu ngạo, lại đều nghiêm chỉnh giơ tay chào kiểu nhà binh, dùng nghi lê quân sự trang nghiêm để bày tỏ sự kính trọng. Không có kèn thắng trận, không có tiếng trống, tiếng hô, tiếng reo hò mừng chiến thắng, không một lời nói hay tiếng xì xầm…
“Khi họ trở thành bạn của chúng ta, thì chẳng phải là kẻ địch đã bị tiêu diệt rồi sao?” - Tổng thống Lincoln.
Trong vai trò Tổng thống Hoa Kỳ, Lincoln có biệt danh là 'Người giải phóng vĩ đại' qua những thành công trong nỗ lực lãnh đạo đất nước vượt qua giai đoạn đen tối nhất lịch sử: cuộc nội chiến Mỹ, khủng hoảng hiến pháp, quân sự và chấm dứt chế độ nô lệ. Đồng thời, Lincoln còn đặt nền móng cho công cuộc hiện đại hóa cũng như khôi phục nền kinh tế, tài chính đất nước sau chiến tranh.
3. Những điều ít người biết đến
Xoay quanh sự nghiệp và cuộc đời Tổng thống Abraham Lincoln có khá nhiều điều đáng để suy ngẫm, từ những điều rất riêng về những người con của ông đến những sự trùng hợp đáng ngạc nhiên liên quan tới vụ ám sát.
3.1. Cuộc hôn nhân đầy nước mắt
Trên con đường đi của mình, Lincoln từ một luật sư nghèo phải thuê trọ đã bước chân vào thế giới của những người khá giả ở bang Illinois qua một cô gái. Cô gái đó chính là Mary Todd, người sau này sẽ trở thành vợ của Lincoln.
Mary Todd sinh năm 1912 trong một gia đình danh giá có bố là thống đốc ngân hàng. Không những thế, cô còn rất thông minh, học hành trong những trường cao cấp, có thể nói tiếng Pháp bằng giọng Paris và được nhiều người quý mến.
Mary Todd - người vợ trẻ của tổng thống Lincoln.
Mary Todd không phải là một cô gái xinh đẹp kiểu sắc nước hương trời nhưng cô lại có được một phong thái quý tộc hiếm có và một sự hấp dẫn lạ lùng đến từ tính cách. Tự tin, cá tính thậm chí có phần sôi nổi và bốc đồng, Mary Todd khiến cho những người tiếp xúc với cô đều cảm nhận được sự thú vị và bị lôi cuốn vào câu chuyện của cô. Với tài năng cũng như địa vị của mình, Mary bỏ xa những anh chàng bình thường có ý định ve vãn mình hàng nghìn cây số. Tuy nhiên, một biến cố lớn đã sớm đến trong cuộc đời của Mary.
Mary bị mất mẹ từ năm lên 7 tuổi. Cho đến khi mẹ cô qua đời, cô đã có một tuổi thơ hạnh phúc, nhưng điều này sớm thay đổi. Cha của cô tái hôn chỉ một vài tháng sau khi người vợ qua đời. Mặc dù cùng với mẹ của Mary, cha của cô đã có tới 9 người con nhưng sau khi kết hôn thêm một lần nữa thì ông đã có thêm 9 người con nữa.Gia đình quá đông con cùng với một người mẹ kế không lấy gì làm tốt đẹp, Mary Todd cảm thấy bị bỏ rơi. Bà mẹ kế gọi cô là “đứa con của quỷ”. Và đó chính là những chấn động đầu tiên trong đời sống tình cảm của cô tiểu thư quý tộc này.
Năm 21 tuổi, không còn chịu đựng nổi cuộc sống gia đình, Mary đến Springfield, Illinois để sống với em gái. Tại đây cô đã có cuộc gặp gỡ định mệnh với Abraham Lincoln.
Trong một buổi tiệc khiêu vũ, cả hai đã cùng có mặt. Mary có đôi mắt trong xanh, lông mi dài, tóc màu nâu sáng và một làn da đáng yêu nhảy múa một cách duyên dáng trong bộ xiêm y lộng lẫy. Trong khi đó, Lincoln lúc này vẫn chỉ là một người đàn ông nghèo khó, vụng về trong các điệu nhảy, quần áo giản dị và thô kệch hết sức.
Mary khi đó chỉ nhớ rằng mình đã nhảy với một người đàn ông lạ với một khuôn mặt khắc khổ, một dáng điệu buồn cười và đó là điệu nhảy xấu nhất trên đời mà cô từng nhảy. Tuy nhiên, Mary Todd ngay lập tức đã nhìn thấy ở tay luật sư trẻ này một điều gì đó vô cùng đặc biệt.
Đồng cảm về hoàn cảnh cùng mất mẹ từ sớm, cùng những sợi dây vô hình đã đưa họ lại với nhau. Cả hai thường xuyên gặp gỡ, qua lại và một mối tình đầy cam go giữa hai con người thuộc hai tầng lớp khác nhau, với hai tính cách gần như đối lập đã nảy nở trong sự phản đối, thậm chí dè bỉu của mọi người.
Chị em của Mary ra sức can ngăn. Một trong những người em gái của Mary đã gọi ông là “người đàn ông xấu nhất trong thành phố”. Tuy nhiên, vượt qua tất cả những rào cản đó, cả hai đã quyết tâm đến với nhau sau 3 năm giông bão để đi đến một một cuộc hôn nhân vào năm 1842, khởi đầu cho một cuộc sống vợ chồng ngột thở mà cả hai chưa bao giờ tưởng tượng nổi.
Gia đình tổng thống Lincoln.
Nhờ có Mary Todd, Lincoln từ một luật sư nghèo đã bước vào cuộc sống quý tộc với những mối quan hệ mới. Tuy nhiên, những đày ải trong cuộc sống cũng bắt đầu xuất hiện không lâu sau đó. Đám cưới của họ diễn ra khi Lincoln 33 tuổi trong khi Mary mới chỉ 23 tuổi.
Sự chênh lệch tuổi tác, địa vị, đặc biệt là tính tình đã tạo nên một sự đối chọi trong đời sống. Trong khi Mary còn mải mê với những thú vui của tuổi trẻ thì Lincoln lại điềm tĩnh, chín chắn với những suy nghĩ của một người đàn ông đã lớn.
Cuộc hôn nhân này đã không mang lại cho họ niềm hạnh phúc mong đợi, dù hai người đã có với nhau 4 con trai tuy vậy 3 trong số đó đã mất sớm. Đặc biệt, sau khi người con trai đầu tiên qua đời, nỗi đau gặm nhấm dần tâm hồn Mary khiến bà dần dần không cách nào khống chế được cảm xúc của bản thân. Bà thường xuyên cáu bẳn, gắt gỏng và nhiếc móc chồng nhiều lúc rất thậm tệ. Trước những câu lăng nhục đó, Lincoln chỉ biết im lặng bỏ đi.
3.2. Cái chết của những người con
Abraham Lincoln và Mary Todd Lincoln có với nhau 4 người con trai. Tuy nhiên, bi kịch gia đình cũng bắt đầu từ đây khi những đứa con mà ông bà Lincoln rất mực yêu thương lần lượt qua đời. Cuối cùng, chỉ còn lại duy nhất người con trai cả có thể sống sót, trưởng thành, thành gia lập nghiệp, sinh con đẻ cái.
Con trai cả Robert Todd Lincoln, sinh năm 1843, là một luật sư và có một sự nghiệp chính trị khá thành công. Ông từng được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Chiến tranh dưới thời Tổng thống James Garfield. Đáng buồn thay, Robert là người chứng kiến giai đoạn lịch sử đầy tai họa của nước Mỹ. Sau khi chứng kiến cha mình, Tổng thống Abraham Lincoln, trút hơi thở cuối cùng sau vụ ám sát, Robert còn chứng kiến các vụ ám sát Tổng thống Garfield (ngày 2/7/1881) và William McKinley (ngày 14/9/1901).
Abraham Lincoln và Mary Todd Lincoln có với nhau 4 người con trai nhưng 3 trong số đó lần lượt qua đời khi còn nhỏ. Ảnh: Inside Hook
Con trai thứ hai của nhà Lincoln, Edward, sinh năm 1846 và chết năm 1850 vì bệnh lao.
Con trai thứ ba của Abraham và Mary, William (biệt danh "Willie"), được sinh ra chưa đầy một năm sau cái chết của Edward, và qua đời ở tuổi 11 khi gia đình nhà Lincoln đã dọn vào ở Nhà Trắng. Đây là người con mà vợ chồng Tổng thống Lincoln yêu thương nhất. Do đó, cái chết của Willie đã gây ra một cú sốc lớn với cả hai người.
Con trai út, Thomas (còn được gọi là "Tad"), sinh năm 1853. Tad cũng mất năm 18 tuổi. Lúc Tad mất là 6 năm sau vụ cha mình, Tổng thống Abraham Lincoln, bị ám sát.
Robert Todd Lincoln kết hôn với Mary Eunice Harlan năm 1868 và có 3 người con: Mary, Abraham và Jessie. Cậu con trai Abraham của Robert, tức cháu nội của Abraham Lincoln, qua đời ở tuổi 17. Ông là Lincoln cuối cùng sở hữu cái tên Abraham.
Các cô con gái của Robert, Mary và Jessie, sống đến những năm 1900. Mary có một con trai, gọi là Lincoln Isham, nhưng người con trai này không có con.
Jessie có 2 người con: con gái tên là Mary, con trai tên là Robert. Tên đầy đủ của người con trai là Robert Todd Lincoln Beckwith.
Mary không kết hôn; bà mất năm 1975. Trong khi đó, Robert Todd Lincoln Beckwith kết hôn 3 lần nhưng không có con.
Năm 1985, Robert Todd Lincoln Beckwith, chắt trai của Tổng thống Abraham Lincoln, qua đời mà không có người thừa kế mang họ.
Cùng với cái chết của ông, một gia đình người Mỹ - đã sống và làm việc ở đất nước này trong hơn 9 thế hệ - đã kết thúc. Đó quả thực là một kết thúc "không có hậu" cho một con người tài năng, đức độ như Abraham Lincoln.
3.3. Sở Mật vụ được thành lập ngay sau vụ ám sát
Dự luật thành lập Cơ quan Mật vụ Hoa Kỳ, hay còn gọi là Sở Mật vụ Hoa Kỳ (USSS), nằm trên bàn của Tổng thống Abraham Lincoln vào đêm ông bị ám sát.
Một trong những mục đích chính của Cơ quan Mật vụ là bảo vệ các nhà lãnh đạo quốc gia như Tổng thống Abraham Lincoln. Có thể có người sẽ nghĩ rằng nếu cơ quan này được thành lập sớm hơn và cắt cử người bảo vệ Tổng thống Abraham Lincoln thì vụ ám sát đã không thành.
Với 1/3 số tiền trong lưu thông được báo cáo là tiền giả vào thời điểm đó, Sở Mật vụ (USSS) được thành lập vào ngày 5/7/1865. Ảnh: iStock Photo
Tuy nhiên, sự thực là ngay cả khi Sở Mật vụ đã được thành lập trước đó, cơ quan này cũng sẽ không cứu được Lincoln. Vì nhiệm vụ ban đầu của cơ quan này là chống lại nạn làm giả tiền tràn lan. Mãi đến năm 1901, sau khi 2 tổng thống khác bị sát hại, Sở Mật vụ mới chính thức được giao nhiệm vụ bảo vệ Tổng thống.
3.4. Không có vệ sĩ ở bên khi Tổng thống Lincoln bị ám sát
Vệ sĩ phụ trách an toàn của Tổng thống, John Parker, đã lén rời khỏi vị trí của mình tại Nhà hát Ford để đến quán rượu bên cạnh trong thời gian tạm nghỉ. Đó cũng là nơi mà John Wilkes Booth - kẻ ra tay ám sát Tổng thống Lincoln - đã uống rượu. Không ai biết Parker ở đâu khi Tổng thống Abraham Lincoln lâm nguy.
3.5. Tội phạm từng "nhòm ngó" thi hài của Tổng thống Lincoln
Mật vụ đã đến để bảo vệ Tổng thống Abraham Lincoln, nhưng chỉ sau khi ông đã chết.
Vào năm 1876, một băng nhóm làm hàng giả ở Chicago đã cố gắng đánh cắp thi hài của Lincoln từ mộ của ông, vốn được bảo vệ chỉ bằng một ổ khóa duy nhất, tại nghĩa trang Oak Ridge ở Springfield, Illinois.
Kế hoạch của họ là giữ cái xác để đòi số tiền chuộc 200.000 USD và yêu cầu thả kẻ làm giả tiền giỏi nhất của băng đảng khỏi nhà tù. Tuy nhiên, các nhân viên mật vụ đã thâm nhập vào băng đảng và phá vỡ kế hoạch này.
Thi hài của Lincoln đã nhanh chóng được chuyển đến một ngôi mộ không được đánh dấu và cuối cùng được bao bọc trong một chiếc lồng thép và chôn dưới lớp bê tông dày 10 feet.
3.6. Lincoln là tổng thống duy nhất có được bằng sáng chế
Benjamin Franklin không phải là nhà lãnh đạo chính trị Mỹ duy nhất thể hiện bộ óc sáng tạo.
Sau khi ở trên một chiếc tàu hơi nước bị mắc cạn và phải dỡ hàng, Abraham Lincoln, một người thích mày mò chế tạo máy móc, đã thiết kế một phương pháp giữ cho tàu nổi khi đi qua vùng nước nông thông qua việc sử dụng các khoang khí rỗng bằng kim loại gắn vào thành tàu.
Đối với thiết kế của mình, Lincoln đã nhận được Bằng sáng chế số 6.469 vào năm 1849.
Mô hình bằng sáng chế ban đầu của Lincoln đã được Smithsonian mua lại vào năm 1908. Bản sao này được Smithsonian chế tạo vào năm 1978 để trưng bày lâu dài nhằm bảo tồn bản gốc dễ vỡ. Ảnh: Smithsonian Magazine
3.7. Lincoln bắn thử súng trường bên ngoài Nhà Trắng
Abraham Lincoln là một Tổng tư lệnh, người có niềm đam mê với các loại khí tài, rất quan tâm đến loại pháo được quân đội Liên minh của ông sử dụng trong Nội chiến.
Lincoln đã tham dự các cuộc thử nghiệm pháo binh và đại bác và đã có cuộc gặp tại Nhà Trắng với các nhà phát minh trình diễn các nguyên mẫu quân sự.
3.8. Phòng ngủ Lincoln ở Nhà Trắng
Khi dọn vào Nhà Trắng, vị Tổng thống thứ 16 chưa bao giờ ngủ ở Phòng ngủ Lincoln. Căn phòng này được ông sử dụng làm văn phòng làm việc.
Tại đây, ông đã gặp gỡ các thành viên Nội các và ký các tài liệu, bao gồm Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ (Emancipation Proclamation).
3.9. Bài diễn văn Gettysburg được trích dẫn nhiều nhất
Bài diễn văn Gettysburg nổi tiếng của Lincoln, được đọc ngày 19/11/1863 tại Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia ở Gettysburg, bang Pennsylvania, là một trong những bài phát biểu được trích dẫn nhiều nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Ông tuyên bố trong Bài diễn văn Gettysburg rằng ông muốn một đất nước thống nhất với một chính quyền "của dân, do dân, vì dân".
3.10. Đài tưởng niệm Lincoln
Nằm ở Công viên Quốc gia National Mall, Washington, DC, Đài tưởng niệm Lincoln (The Lincoln Memorial) được xây dựng để tôn vinh Tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ Abraham Lincoln.
Được khởi công xây dựng năm 1915 và khánh thành năm 1922, công trình do kiến trúc sư Henry Bacon thiết kế. Người điêu khắc bức tượng chính là Daniel Chester French. Còn các bức tranh tường bên trong đài tưởng niệm được vẽ bởi Jules Guerin.
Đài tưởng niệm Lincoln ở Thủ đô Washington, DC. Ảnh: Travel and Leisure
Đài tưởng niệm được xây dựng theo phong cách của một ngôi đền Doric Hy Lạp và có 2 bản khắc chữ: Một là Bài diễn văn Gettysburg, bản còn lại là Bài diễn văn Nhậm chức lần thứ hai của Tổng thống Abraham Lincoln.
3.11. Ngày sinh của Lincoln (12/2) được kỷ niệm ở nhiều bang của Mỹ
Nhiều bang trước đây đã tổ chức các ngày riêng biệt để tôn vinh ngày sinh của George Washington và Abraham Lincoln. Sau này, họ lấy một ngày chung, được gọi là "Ngày của Tổng thống", được kỷ niệm vào thứ Hai của tuần thứ ba của tháng Hai.
Ngày sinh của Lincoln (12/2) vẫn là một ngày lễ chính thức hàng năm ở 8 tiểu bang, gồm Arizona, California, Connecticut, Illinois, Missouri, New Jersey, New York và Indiana.
3.12. Hình ảnh Tổng thống Lincoln trên đồng xu Hoa Kỳ
Abraham Lincoln là Tổng thống đầu tiên có hình ảnh của mình trên đồng xu Hoa Kỳ. Đồng xu này được đúc lần đầu tiên năm 1909, nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Abraham Lincoln.
Đồng xu đã được thiết kế lại nhân kỷ niệm ngày sinh lần thứ 150 và 200 của ông.
Đồng xu có hình Tổng thống Abraham Lincoln đúc năm 1909. Ảnh: Lost Treasure HQ
4. Vén màn bí mật cái chết của Abraham Lincoln - Vị Tổng thống đầu tiên của nước Mỹ bị ám sát
Để chúc mừng việc chấm dứt chiến tranh, Tổng thống Abraham Lincoln cùng với phu nhân và 2 vị khách Clara Harris, con gái Thượng nghị sĩ Ira Harris và vị hôn phu - Thống đốc New York Henry Rathbone đã tới Nhà hát Ford tại thủ đô Washington DC để tham dự buổi trình diễn vở "Our American Cousin" (Người bà con Mỹ của chúng tôi) vào ngày 14/4/1865.
Phòng VIP nơi Lincoln ngồi chỉ có hai cửa: cửa trước mở ra phía sân khấu và cửa sau đã chốt chặt. Song, không ai ngờ, một ngày trước đó Booth đã khoét một lỗ rộng khoảng 10cm ở cửa sau, gần chỗ chốt cửa rồi ngụy trang khéo léo.
 |
| Một bức tranh mô phỏng lại vụ ám sát Tổng thống Lincoln. Ảnh: Corbis |
Lợi dụng lúc vở diễn chuyển cảnh, sĩ quan cận vệ rời phòng VIP ra sảnh lớn uống cà phê, kẻ thủ ác đã rút chốt cửa, lẻn vào nấp ngay sau ghế của tổng thống chờ thời cơ.
Lúc hơn 10 giờ đêm, khi vở kịch đang được trình diễn, đúng lúc khán giả rộ lên tiếng vỗ tay, tên sát nhân đã rút khẩu súng Derringer 44 mm, dí sát đầu ông Lincoln nã đạn, một tiếng nổ vang trời làm cả nhà hát đông người hoảng loạn. Viên đạn xuyên từ bán cầu não trái sang bán cầu não phải của Lincoln.
Ban đầu, khán giả lại nghĩ cảnh tượng này là một phần của vở kịch. Chỉ một lát sau, khi họ nghe thấy tiếng hét của phu nhân Lincoln và nhìn thấy Lincoln đổ sụp xuống ghế, thì đám đông mới nhận ra đây là một vụ ám sát và Tổng thống đã bị thương nặng ở phần đầu.
Vì vết thương quá nặng nên dù được đưa tới bệnh viện mổ cấp cứu ngay lập tức nhưng ông vẫn không qua khỏi. 7 giờ 22 phút sáng 15/4/1865, Lincoln trút hơi thở cuối cùng. Cái chết bất ngờ của ông khiến cả nước Mỹ bàng hoàng, rúng động.
Abraham Lincoln là Tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên bị ám sát và qua đời khi còn đương chức.
Hình ảnh Tổng thống Abraham Lincoln khi ông hấp hối tràn ngập trên mặt báo trong những ngày sau vụ ám sát. Ảnh: PBS
Sau khi vụ ám sát xảy ra, John Wilkes Booth được cho là thủ phạm, một diễn viên kịch chuyên nghiệp và là gián điệp của Liên minh miền Nam. Trớ trêu thay nam diễn viên này được Lincoln hâm mộ. Có lẽ vì thế mà ông không có chút đề phòng nào hết. 
Booth sinh ra ở bang Maryland vào năm 1938. Hắn vẫn ở lại miền Bắc trong thời gian xảy ra nội chiến Mỹ, dù ủng hộ Liên minh miền Nam.
 |
| Ảnh chụp John Wilkes Booth trong kho hồ sơ lưu trữ của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI). |
Sau cuộc gặp gỡ với các gián điệp Liên minh miền Nam vào mùa hè năm 1864, Booth chủ mưu một kế hoạch bắt cóc Tổng thống Lincoln, đưa ông tới trụ sở liên minh ở Richmond, Virginia, rồi sử dụng ông để đổi lấy các tù nhân nổi loạn đang bị chính quyền giam giữ.
Ngày 17/3/1985, Booth cùng đồng bọn ẩn nấp dọc theo một con đường ngoại ô Washington hòng phục kích đoàn xe chở tổng thống đi dự sự kiện ở bệnh viện Campbell. Tuy nhiên, ông Lincoln đã thay đổi lịch trình hoạt động.
Booth buộc phải lên kế hoạch mới. Sau khi Robert Lee, Đại tướng của Liên minh miền Nam đầu hàng tại Appomattox, Booth quyết định sát hại tổng thống.
 |
| Rạp hát Ford ở Washington, D.C, nơi xảy ra vụ ám sát ngày 14/4/1865. Ảnh: Corbis |
Sau khi bắn người đứng đầu nước Mỹ, Booth vung dao chém vào tay Thống đốc Rathbone, rồi nhảy lên sân khấu hét to: "Kẻ bạo tàn luôn bị kết liễu. Miền Nam đã được báo thù!" trước khi tẩu thoát. Vết chém không gây nguy hiểm tính mạng của Rathbone, nhưng ký ức về đêm kinh hoàng đó đã đeo bám dai dẳng trong tâm trí ông.
Rathbone ngày càng trở nên bất thường. Hai ngày trước Giáng sinh năm 1883, ông nổ súng bắn và đâm chém liên tiếp vào người vợ, rồi đâm mình để tự sát. Một lần nữa, Rathbone sống sót nhưng phải dành phần đời còn lại ở nhà thương điên.
 |
| Nhà chức trách Mỹ treo thưởng lớn cho ai cung cấp thông tin hoặc giúp bắt giữ Booth. |
Sau sự cố, Booth bị quân đội và mật vụ truy đuổi ráo riết. Cuối cùng, khi bị dồn vào một nhà kho gần Bowling Green, Virginia, hắn được tin đã tự sát bằng một viên đạn trong lúc nhà kho bị đốt cháy, nhưng dư luận hoài nghi đó là một chiêu “giết người diệt khẩu”?
Về sau, nhà chức trách Mỹ kết tội 8 người mưu sát Tổng thống Lincoln. Bốn kẻ trong số đó bị treo cổ, trong khi bốn tên còn lại nhận án tù.
Hơn một thế kỷ trôi qua, đến nay vụ ám sát Tổng thống Abraham Lincoln vẫn còn là một bí ẩn của nước Mỹ.
 |
| Bốn kẻ bị kết tội trong vụ mưu sát Tổng thống Lincoln, gồm 3 nam và một nữ bị treo cổ tại Washington ngày 7/7/1865. Ảnh: Corbis |
Nhiều tài liệu sau này đề cập đến việc chính Tổng thống Lincoln từng dự cảm được cái chết của mình. Ông nhiều lần mơ thấy mình là tổng thống Mỹ đầu tiên bị ám sát. Trong đó có một lần vào thời điểm khoảng 10 ngày trước vụ ám sát, Lincoln mơ thấy mình nằm trong một chiếc quan tài và văng vẳng bên tai có tiếng nói: “Tổng thống đã bị ám sát rồi!”.
Sau khi nghe tổng thống kể về giấc mơ kỳ lạ, William H. Crook, một sĩ quan cận vệ của Lincoln thậm chí đã cầu khẩn ông hủy xem kịch ở nhà hát Ford. Song, cõ lẽ Lincoln rốt cuộc đã không thể chống được định mệnh an bài.
 |
| Tổng thống Lincon được tin là nạn nhân thứ hai của lời nguyền Tecumseh. Ảnh: BI |
Truyền thông Mỹ cũng đăng tải các ý kiến cho rằng, vị tổng thống thứ 16 rốt cuộc cũng chỉ là nạn nhân xấu số của một lời nguyền độc địa mang tên Tecumseh. Theo lời nguyền, “cứ 20 năm, bất cứ vị tổng tư lệnh nào được chọn lên nắm quyền vào năm kết thúc bằng số 0 cũng đều chết trước khi kết thúc nhiệm kỳ”.
Thực tế chính trường nước Mỹ cho thấy câu chuyện về lời nguyền Tecumseh không hẳn chỉ nhuốm màu huyền thoại.
William Henry Harrison đắc cử tổng thống năm 1940 và chết sau khi nhậm chức đúng một tháng, vào năm 1841. Abraham Lincoln được bầu làm tổng thống Mỹ năm 1860 và bị ám sát vào năm 1865. Sau ông Lincoln, Tổng thống James Abram Garfield đắc cử năm 1880, bị ám sát năm 1881.
Tổng thống William McKinley đắc cử năm 1900 và bị sát hại năm 1901. Tổng thống Warren Gamaliel Harding đắc cử năm 1920 và bị đầu độc năm 1923. Tổng thống Franklin Delano Roosevelt đắc cử năm 1940 và đột quỵ năm 1945. John Fitzgerald Kennedy đắc cử tổng thống năm 1960 và bị ám sát năm 1963.
Việc Tổng thống Abraham Lincoln bị ám sát đã làm chấn động thế giới. Nhiều người tiếc thương ông dù chỉ được biết ông qua báo chí và những lời truyền miệng.
Chỉ sau khi ông đã qua đời, thế giới mới nhận ra Abraham Lincoln là một bậc vĩ nhân. Abraham Lincoln là một chính khách siêu đẳng, một nhà lý tưởng cương quyết, một con người kiên nhẫn và giàu lòng thương người.
Trong một cuộc điều tra đánh giá các đời tổng thống Mỹ được lòng dân thì tổng thống Abraham Lincoln đứng vị trí cao nhất. Trong lòng những người dân của nước Mỹ, Lincoln được khâm phục và yêu quý như là vị tổng thống tài năng, có trái tim nhân ái bao la, là tổng thống duy nhất không có bằng cấp gì đáng kể, ngoại trừ giấy phép hành nghề luật sư ông được cấp do nỗ lực tự học.
Tổng thống Abraham Lincoln được người đời sau tôn vinh là anh hùng dân tộc, hy sinh vì quyền tự do của con người. Là một trong 4 Tổng thống vĩ đại nhất trong lịch sử nước Mỹ, Abraham Lincoln được khắc chân dung lên núi đá Rushmore, bên cạnh Georges Washington, Thomas Jefferson và Theodore Roosevelt.
Abraham Lincoln thực sự là vĩ nhân, một tấm gương sáng cho hậu thế noi theo. Ở ông hội tụ đủ cả 3 gốc rễ của một con người chân chính đó là đạo đức, trí tuệ và nghị lực. Dù con đường đời có quá nhiều chông gai và thử thách nhưng bằng trí tuệ sáng, lòng trắc ẩn, lòng yêu nước và nghị lực phi thường mà ông đã vượt qua tất cả để tạo nên nền tảng vững chắc cho nước Mỹ phát triển ổn định và thịnh vượng từ đó về sau.
---------
Thắm Lê tổng hợp
Nguồn: soha.vn, cafebiz.vn, vietnamnet.vn & phunuvietnam.vn
Xem thêm