Mạch nha là gì? Dùng như thế nào? Tốt cho sức khỏe không?

Cách đây khoảng vài chục năm trở về trước, khi những viên kẹo đủ màu sắc chưa xuất hiện thì trẻ con thời đó thường hay mê mẩn với những miếng mạch nha ngọt ngào. Thời nay, tuy không còn được trẻ con ưa chuộng nữa thì mạch nha vẫn là nguyên liệu quen thuộc trong chế biến, pha chế và chữa bệnh. Vậy hôm nay chúng ta hãy cùng tìm hiểu những điều liên quan về loại thực phẩm thú vị này nhé!

Mạch Nha Là Gì? Để Làm Gì?

Mạch nha là tên gọi của một loại mật dẻo được sản xuất từ ngũ cốc (lúa mạch, lúa mì, yến mạch, đại mạch, …). Mạch nha có độ dẻo nhưng không dai, vị ngọt thanh, màu vàng sậm, thơm ngon mùi nếp. Ở Việt Nam, vùng đất sản xuất mạch nha nổi tiếng và ngon nhất là ở làng Thi Phổ, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi.

Mạch nha (Nguồn: Internet)

Mạch nha có cấu tạo hóa học hoàn toàn khác với đường thông thường vậy nên việc sử dụng mạch nha trong ẩm thực luôn được khuyên dùng bởi các bác sĩ đông y, chuyên gia thực dưỡng.

Mạch nha có tính ngọt tự nhiên nên thường được sử dụng để thay thể đường trong việc làm bánh kẹo, nấu chè, chế biến các món ăn hoặc thức uống. Ngoài ra, mạch nha cũng có thể ăn trực tiếp, hoặc dùng kèm với các món như khoai, sắn, bánh tráng… rất ngon.

Những Điều Cần Biết Về Mạch Nha

Công Dụng Của Mạch Nha

Mạch nha làm từ mầm thóc chứa các chất men có thể hấp thụ được ngay nên tăng cường tiêu hóa các thức ăn có tinh bột; có tác dụng bồi bổ rất tốt cho những người ăn uống kém tiêu, không muốn ăn. Do có các vitamin B, C nên mạch nha còn dùng chữa bệnh phù do thiếu vitamin. Ngày dùng 12-13 g dưới hình thức nước pha hay cao mạch nha.

Theo đông y, mạch nha có vị ngọt, tính ôn; vào vị, tỳ và phế. Công năng chủ trị là: Điều vị hoà trung, chỉ thống, an thai, bổ hư, sinh tân, nhuận phế, nhuận tràng, chỉ khái. Ngoài ra, mạch nha còn có khả năng khắc phục bệnh suy nhược, viêm khí phế quản, đau loét dạ dày tá tràng, táo bón, ho khan đờm dính.

Một số bài thuốc có chủ vị là mạch nha:

– Khó tiêu biểu hiện như chán ăn và chướng bụng và thượng vị: Dùng mạch nha phối hợp với sơn tra, thần khúc và kê nội cân.

– Tắc sữa hoặc tức vú kèm đau: Dịch sắc của mạch nha nửa sống và nửa rán dùng 2 lần/ngày, 30-60g/lần.

– Ứ khí ở can và vị biểu hiện như phình và đầy ngực và vùng xương sườn, đau thượng vị: Dùng phối hợp mạch nha với sài hồ, chỉ thực và xuyên liên tử.

Cách Làm Mạch Nha

Nguyên liệu để nấu mạch nha bao gồm: bột mộng của ngũ cốc như lúa nếp, lúa mạch, gạo nếp, hột lúa mạch mì đã có mầm và mộng lúa già.

Bước 1: Chế biến mộng lúa nếp

– Ngâm nếp trong nước 1 ngày rồi vớt ra xả thật sạch nước chua. Sau đó, tiếp tục ngâm từ 7 đến 8 ngày nữa. Trong thời gian này, phải thường xuyên tưới nước như ủ lúa mạ.

– Sau đó, đem mộng ra rũ sạch trấu rồi rửa sạch và ủ lại cho mộng héo. Tiếp theo, xé rời ra phơi nắng cho thật khô giòn và đem giã nhỏ hoặc xay thành bột.

Bước 2: Chế biến đường mạch nha

– Gạo nếp nấu thành xôi rồi để nguội. Sau đó, trộn đều bột mộng lúa nếp và cơm nếp với nhau theo tỷ lệ 1: 5. Trộn đều rồi đổ thêm nước lã theo tỷ lệ 1 lít nước và 2 kg gạo rồi cho vào chảo gang, đổ nước sền sệt, cho thêm bột mầm, khuấy đều và bắc lên lò nấu rồi khuấy nhuyễn.

– Sau đó, đem nấu hỗn hợp trong khoảng 6 – 7 tiếng rồi cho vào bao gai, ép lấy nước tinh chất nếp.

– Sau khi ép và lọc sạch xong, lại đổ hỗn hợp vào nồi nấu tiếp cho đặc. Sau khoảng 4 – 5 giờ nữa, bạn sẽ thu được một chất dẻo, ngọt thanh, thơm thơm. Đây chính là mạch nha mà chúng ta cần.

Mua Mạch Nha Ở Đâu? Giá Bao Nhiêu? Loại Nào Ngon

Như đã nói ở trên, ở nước ta, mạch nha ngon nhất là phải được sản xuất ở làng Thi Phổ, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Trên thị trường, mạch nha Quãng Ngãi nổi tiếng nhất là thương hiệu Nhân Thùy, Long Phụng, Thiên Bút, Chấn Hưng… Hiện các loại này không chỉ được bán ở Quãng Ngãi mà còn được phân phối rộng khắp các tỉnh thành nước ta. Để có thể mua, bạn có thể tìm kiếm ở các siêu thị, cửa hàng tạp hóa lớn hoặc tiện nhất là mua online qua các sàn thương mại điện tử như shopee. Giá của chúng dao động khoảng chừng 85.000 VNĐ/200ml.

Mạch nha Nhân Thùy (Nguồn: Internet)

Mạch nha chứa một lượng lớn chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể cũng như có thể khắc phục hiệu quả một số bệnh, nên mạch nha đang dần trở thành nguyên liệu tạo ngọt tự nhiên, an toàn quen thuộc trong gian bếp của mỗi gia đình Việt.

(Thắm Lê tổng hợp)