Vườn treo Babylon có thật không hay chỉ là giai thoại?

Vườn treo là công trình duy nhất trong số Bảy kỳ quan thế giới cổ đại mà vị trí vẫn chưa được xác định chính xác, từng được phát triển bởi nền văn hóa Hy Lạp. Chúng được coi là một trong những kỳ quan đáng kinh ngạc nhất của kỹ thuật xây dựng trên thế giới vào thời điểm đó. Vườn treo Babylon xuất hiện nhiều trong các tài liệu, văn bản cổ xưa. Nhưng trong nhiều thế kỷ qua, các nhà khoa học vẫn chưa thể tìm ra bất kỳ bằng chứng nào cho thấy vườn treo Babylon từng tồn tại trong thực tế.

Vườn treo Babylon được mô tả xây dựng vào khoảng năm 600 trước Công nguyên tại thành phố cổ Nineveh của đế chế Assyria (ngày nay thuộc lãnh thổ Iraq).

Vua Babylon Nebuchadnezzar II được cho là đã xây dựng Vườn treo sang trọng vào thế kỷ thứ 6 trước Công nguyên như một món quà cho vợ mình, Amytis, người luôn nhớ về thảm thực vật và những ngọn núi tuyệt đẹp của quê hương Media (vùng phía tây bắc của Iran ngày nay ).

Kỳ quan của thế giới cổ đại này được sử gia Hy Lạp tên Diordorus Siculus mô tả khu vườn có chiều ngang 122m, dọc 122m, với các bức tường cao đến 24m.

Khu vườn tuyệt đẹp này cũng được cho là được đề cập đến trong những chữ viết hình nêm trên một lăng trụ tại Viện Bảo tàng Anh ở London. Các chuyên gia giải mã nội dung của những chữ viết trên lăng trụ nói về một vị vua tên Sennacherib sống cách thời hoàng đế Nebuchadnezzar khoảng 1 thế kỷ.

Trên lăng trụ có đoạn nói về một lâu đài xây gần thủ đô Nineveh của Assyria và một khu vườn mà nhà vua gọi là “kỳ quan cho tất cả mọi người”. Nhiều người cho rằng, “kỳ quan cho tất cả mọi người” chính là vườn treo Babylon.

Khu vườn có rất nhiều loại cây, hoa được đưa từ nhiều nơi tới đây trồng. Nhờ vậy, khu vườn trở nên độc đáo và phong phú với hàng trăm loài cây khoe sắc.

Để làm cho sa mạc nở hoa, cần phải có một kỹ thuật thủy lợi kỳ diệu. Các nhà khoa học đã phỏng đoán rằng một hệ thống máy bơm, guồng nước và bể chứa sẽ được sử dụng để nâng và đưa nước từ sông Euphrates gần đó lên đỉnh các khu vườn.

Các văn bản Hy Lạp và La Mã đã vẽ nên những bức tranh sống động về Vườn treo Babylon sang trọng.

Chúng được mô tả là một kỳ công đáng kể về kỹ thuật với một loạt các khu vườn theo tầng tăng dần với nhiều loại cây cối, bụi rậm và dây leo, giống như một ngọn núi xanh lớn được xây bằng gạch bùn.

Các tác giả đã quan tâm đến kích thước của Vườn treo, thiết kế tổng thể và phương tiện tưới tiêu, và lí do chúng được xây dựng.

Vườn treo Semiramis của H. Waldeck Diodorus Siculus (còn hoạt động khoảng 60–30 TCN) dường như đã tham khảo các văn bản từ thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên của cả Cleitarchus (sử gia của Alexander Đại đế) và Ctesias của Cnidus. Diodorus mô tả việc xây dựng cho một vị vua Syria. Ông nói rằng khu vườn có dạng hình vuông. Khu vườn được xếp tầng, với phòng trưng bày trên cùng cao 50 cubit (Khoảng 22.86 mét). Các bức tường dày 22 feet (Khoảng 6,7m) được làm bằng gạch. Phần gốc của các phần tầng đủ sâu để cung cấp sự phát triển của rễ cho những cây lớn nhất, và các khu vườn được tưới từ Euphrates gần đó.

Quintus Curtius Rufus (thế kỷ thứ nhất sau Công nguyên) có lẽ đã vẽ trên cùng nguồn với Diodorus. Ông nói rằng các khu vườn nằm trên đỉnh của một tòa thành, có chu vi là 20 stadia. Ông quy việc xây dựng các khu vườn cho một vị vua Syria, một lần nữa với lý do rằng hoàng hậu của ông nhớ quê hương của mình.

Lời tường thuật của Strabo (khoảng năm 64 trước Công nguyên – năm 21 sau Công nguyên) có thể dựa trên mô tả của ông về tài khoản bị mất của Onesicritus từ thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên. Ông nói rằng các khu vườn được tưới nước bằng các máy bơm xoắn  của Archimedes dẫn đến các khu vườn từ sông Euphrates.

Người cuối cùng trong số các nguồn cổ điển được cho là nhà nghịch lý học Philo của Byzantium. Vào khoảng năm 225 trước Công nguyên, Philo đã đưa ra một danh sách bảy temata – “những thứ nên xem” – ngày nay được biết đến nhiều hơn với tên gọi Bảy kỳ quan của Thế giới Cổ đại: Kim tự tháp ở Giza, Tượng thần Zeus ở Olympia, Đền thờ Artemis ở Ephesus, Lăng mộ ở Halicarnassus, Colossus of Rhodes, Pharos của Alexandria và bí ẩn nhất là Vườn treo Babylon.

Nhiều lần sửa đổi danh sách của Philo sau đó, và các trang web khác được thêm vào và xóa bỏ theo thị hiếu của thời đại. Nhưng bảy temata của Philo đã trở thành kinh điển, một bức ảnh chụp nhanh về các di tích mà kích thước và năng lực kỹ thuật của chúng khiến tâm hồn cổ điển phải kinh ngạc.

Vào đầu thế kỷ 21, địa điểm của Vườn treo vẫn chưa được xác lập một cách chính xác. Tuy nhiên, nhiều giả thuyết vẫn tồn tại về cấu trúc và vị trí của các khu vườn.

Thứ nhất, chúng hoàn toàn là thần thoại, và những mô tả được tìm thấy trong các tác phẩm Hy Lạp và La Mã cổ đại thể hiện một lý tưởng lãng mạn về một khu vườn phía đông. Một số giả thuyết đưa ra nhận định vườn treo Babylon có thể bị phá hủy trong chiến tranh hay những động đất mạnh "nuốt chửng" kỳ quan này khiến nó biến mất khỏi Trái đất. 

Thế nhưng, giới chuyên gia chưa tìm thấy bất cứ dấu vết nào chứng tỏ vườn treo Babylon từng tồn tại. Chính vì vậy, một số người cho rằng vườn treo Babylon không hề có thật mà chỉ là một huyền thoại đẹp do người xưa thêu dệt nên.

Thứ hai, chúng tồn tại ở Babylon, nhưng đã bị phá hủy hoàn toàn vào một thời điểm nào đó vào khoảng thế kỷ 1 sau Công nguyên.

Và thứ ba, truyền thuyết đề cập đến một khu vườn được ghi chép đầy đủ mà Vua người Assyria Sennacherib (704–681 trước Công nguyên) đã xây dựng ở thủ đô Nineveh trên sông Tigris, gần thành phố Mosul hiện đại.

Theo nhungdieuthuvi.com & kienthuc.net.vn