Sở thú ngược đãi động vật - Những con vật tội nghiệp nhất!

Đằng sau song sắt sở thú, nhiều con vật đang bị bạo hành từng ngày về cả thể xác lẫn tinh thần. Chúng bị bỏ đói, nhốt quá lâu dẫn đến chứng tâm thần mang tên zoochosis.

1. Những con voi đáng thương ở Thái Lan

Sự việc con voi nhỏ nhắm mắt, tựa người vào đá trong lúc chở nữ du khách Việt Nam mới đây tại Thái Lan cũng là hồi chuông cảnh tỉnh cho những khu du lịch sử dụng động vật với mục đích kinh doanh, kiếm tiền.

Hồi tháng 3, voi Dumbo nổi tiếng ở sở thú Phuket (Thái Lan) trở thành hiện tượng đặc biệt trên mạng xã hội. Tấm hình chụp Dumbo gầy trơ xương của tổ chức Moving Animals khiến nhiều người không khỏi xót xa. Thậm chí, tổ chức này còn thu thập được hơn 230.000 chữ ký ủng hộ việc giải cứu Dumbo.

Tuy nhiên, ánh sáng mới lóe lên với con voi tội nghiệp đã sớm bị dập tắt. Dumbo chết 2 tháng sau đó. Các bác sĩ thú y cho biết khi được đưa tới bệnh viện, con voi gãy cả 2 chân. Da thịt của Dumbo cũng chẳng khá khẩm hơn tấm hình chụp hồi tháng 3 là bao.

Cái chết của voi Dumbo khiến nhiều người yêu cầu đóng cửa sở thú Phuket. Ảnh: Moving Animals.

Khi khám nghiệm, người ta phát hiện con voi bị nhiễm trùng đường tiêu hóa dẫn đến tình trạng tiêu chảy và không thể hấp thụ dưỡng chất. Sau quá trình điều tra, nguyên nhân Dumbo gãy cả 2 chân sau cũng được hé lộ. Bác sĩ khám cho con voi đã phải dùng từ "kinh khủng" để nói về chấn thương này.

"Hai chân trước của Dumbo mắc kẹt trong bùn và con voi đã cố gắng thoát ra bằng chân sau bên phải, nhưng nó quá yếu nên đã bị gãy. Sau đó, con voi dùng nốt chân sau còn lại và kết quả cũng tương tự", người này cho hay. Khi chết, Dumbo mới được 3 tuổi.

Sở thú Phuket sau đó đã phủ nhận mọi cáo buộc liên quan đến bạo hành động vật. Một tổ chức khác là One Green Planet cũng lên tiếng kêu gọi cộng đồng mạng ký tên để đóng cửa cơ sở nuôi nhốt thú này. Tính đến nay, họ đã thu thập được 205.000 lượt ký ủng hộ. Dù vậy, sở thú Phuket vẫn tiếp tục hoạt động bình thường.

Quá trình nuôi dạy voi tàn bạo từng bị nhiều tổ chức lên án. Ảnh: PETA.

Sự việc cô gái ngồi trên lưng voi kiệt sức mới đây cũng diễn ra tại Phuket, Thái Lan. "Những người quản tượng dùng một vật như cây gậy để đánh con voi nếu không chịu di chuyển. Khi khách hỏi, họ đều từ chối trả lời. Tuy nhiên, mình đã nhìn thấy những con voi khác ở đây có rất nhiều vết thương ở phần tai", nhân vật trong sự việc trả lời Zing.vn.

Bất chấp những câu chuyện đau thương vẫn diễn ra hàng ngày với nhiều con voi ở Thái Lan, xứ chùa vàng không có dự định chấm dứt tình trạng này. Theo kênh truyền hình National Geographic, sử dụng voi phục vụ du lịch đem đến lợi nhuận lớn. Do đó, chính quyền thậm chí còn hỗ trợ kinh phí để các cơ sở dạy voi hoạt động. 

PETA cho biết voi con sẽ bị tách mẹ từ bé nếu được chọn vào lò luyện xiếc. Chúng bị cô lập, đánh đập và thậm chí giật điện nếu dám phản kháng.

2. Khỉ đột cô đơn trên nóc trung tâm thương mại

30 năm là quãng thời gian mà con khỉ đột cái Bua Noi phải giam mình trong cũi sắt ở sở thú Pata (Bangkok, Thái Lan). Nơi này có vị trí khá đặc biệt khi nằm trên tầng cao nhất của một trung tâm thương mại.

Nhiều năm trở lại đây, cái tên Bua Noi vẫn thường được nhắc đến như một "nạn nhân khốn khổ" của sở thú Pata. Cho đến giờ, con khỉ đột 30 tuổi này vẫn chịu kiếp sống một mình trong cũi sắt bẩn thỉu. 

Những nhân viên của DODO, một tổ chức bảo vệ động vật, từng miêu tả sở thú này bằng các từ như "kinh tởm", "tệ hại", "không phải để sống"... Khách tham quan đến đây có thể nhận thức ăn và ném cho các con vật. Tuy nhiên, an ninh không được đảm bảo chặt chẽ. Nguồn tin của DODOcho biết có vị khách còn thò tay vào nghịch mồm một con đười ươi.

Khỉ đột Bua Noi được nhập khẩu vào Bangkok trong những năm 80 của thế kỷ trước. Bua Noi sinh ra ở Đức, chuyển đến Thái Lan hợp pháp 3 năm trước khi Đạo luật Bảo tồn Động vật hoang dã được ban hành. Nhờ sự xuất hiện của con khỉ đột, khách tham quan sở thú Pata cuối tuần trở nên đông hơn hẳn. 

Sau nhiều năm kêu gọi trả tự do cho Bua Noi, con khỉ đột vẫn bị nhốt trên tầng cao nhất của trung tâm thương mại. Ảnh: IB Times UK.

Kể từ đó, Bua Noi bị nhốt trong không gian rộng 800 m2 cùng các con vật khác ở chuồng bên cạnh. Nhiều khách đến đây kể rằng con khỉ này thường xuyên tỏ ra mệt mỏi. Bua Noi thi thoảng mới đùa nghịch khi có khách tham quan đến gần.

Năm 2014, 35.000 chữ ký yêu cầu giải thoát cho Bua Noi đã được gửi tới Cục Công viên Quốc gia, Bảo tồn Động thực vật hoang dã Thái Lan (DNP). Tuy nhiên, yêu cầu này nhanh chóng bị gạt bỏ do sở thú Pata không làm gì trái pháp luật. Tổng giám đốc DNP khi ấy lập luận không có luật nào cấm nhốt động vật trong những tòa nhà cao tầng.

Hàng năm, câu chuyện quyền lợi của Bua Noi vẫn được đưa ra nhưng chẳng có gì thay đổi. Trả lời báo giới, Kanit Sermsirimongkol, chủ sở hữu sở thú Pata, phủ nhận hoàn toàn cáo buộc ngược đãi động vật. Người này còn khuyên dân mạng đừng nên tin những bức ảnh trôi nổi, sai sự thật trên Internet.

"Chúng tôi đã nuôi Bua Noi 30 năm. Con khỉ giống như con gái của tôi vậy", Kanit cho biết.

3. Gấu chó "suy sinh dưỡng", cầu xin thức ăn

Vườn thú Bandung (Indonesia) từ lâu được xem như địa ngục của các con vật vì điều kiện sống quá tệ. 

Năm 2017, các điều tra viên của Scorpion, một tổ chức phòng chống buôn bán động vật hoang dã, đã ghi lại clip những con gấu chó gầy trơ xương ở đây. Chúng đứng bằng 2 chân sau còn 2 chân trước giơ lên, xin bánh kẹo của khách tham quan. Theo điều tra, những con gấu này thường xuyên bị bỏ đói và chúng chỉ được cho ăn khi có đồ tiếp tế từ bên ngoài.

"Điều đầu tiên đập vào mắt chúng tôi là hầu như không có cây cối trong sở thú. Cảnh tượng khi ấy thật kinh hoàng. Chúng tôi thấy con gấu chó đang phải ăn phân của chính mình. Tuy nhiên, khi chúng tôi liên lạc với nhân viên sở thú, họ lại nói con gấu đang được chăm sóc y tế và không cho tiếp xúc", nguồn tin từ Scorpion chia sẻ.

Những con gấu chó gầy trơ xương, phải xin khách tham quan đồ ăn khiến nhiều người xót xa. Ảnh: Huff Post.

Trước đó một năm, sở thú này từng bị đóng cửa tạm thời sau cái chết của một con voi tên Yani. Theo nguồn tin của một cơ quan bảo tồn địa phương, con voi chết trong tình trạng "cơ thể bầm tím và có dấu hiệu bị ngược đãi". Bác sĩ thú y duy nhất của Bandung đã thôi việc từ năm 2015, tức là trong khoảng một năm, các con vật ở sở thú này đã không nhận được sự chăm sóc y tế.

Nhiều kiến nghị đã được gửi lên các cơ quan cấp cao. Hai tổ chức Change và Care2 còn thu thập hơn 30.000 chữ ký đòi đóng cửa sở thú. Tuy nhiên, thị trưởng của thành phố Bandung khi đó, ông Ridwan Kamil, khẳng định "không có quyền đóng cửa sở thú tư nhân".

Cho đến nay, tình trạng ngược đãi động vật ở Bandung vẫn chưa có tiến triển. Trên các diễn đàn du lịch, hầu hết lượt bình chọn cho nơi này đều ở mức thấp nhất (một sao). Nhiều người còn miêu tả điểm đến "chỉ phù hợp cho những ai muốn ngắm nhìn các con vật đáng thương".

4. Sư tử đực khốn khổ nhất thế giới

Con sư tử đực cô đơn này mắc kẹt tại vườn thú Taiz ở Yemen, bị nhốt trong chuồng bẩn thỉu đầy nước tiểu và máu.

Không còn dáng vẻ dũng mãnh của chúa tể rừng xanh, không còn niềm tự hào là một mãnh thú xưng bá vùng thảo nguyên, con sư tử đực cô đơn này bị sự vô tâm của con người biến thành một con vật tội nghiệp, hàng ngày phải chống chọi với nỗi đau bệnh tật chất chồng trong một chiếc chuồng bẩn thỉu tại sở thú Taiz ở Yemen. (Nguồn Dailymail).

Giống như tất cả những động vật khác mắc kẹt trong vườn thú địa ngục này, kể từ khi cuộc nội chiến đẫm máu diễn ra kể từ tháng Ba năm ngoái, con sư tử đực bị bỏ đói, bị nhốt trong chuồng mà hoàn toàn không được chăm sóc y tế hay vệ sinh, cho ăn đều đặn. (Nguồn Dailymail).

Chủ sở hữu vườn thú đã bỏ đi, để mặc những con thú tội nghiệp. Ngày qua ngày chỉ có một người đàn ông và một nhóm nhỏ tình nguyện viên thương cảm cho số phận của những con thú mà cố gắng chăm sóc chút thức ăn ít ỏi duy trì sự sống cho chúng. 

Mặc dù đã nỗ lực hết sức nhưng 12 con sư tử, 6 con báo đã chết đói trước khi chúng nhận được sự cứu hộ quy mô hơn. Con sư tử đực đáng thương này là một trong những động vật may mắn còn sống sót đến lúc nhận được sự trợ giúp toàn diện.

Có thể thấy, con sư tử đực này không còn bất cứ niềm vui sống nào, cơ thể chỉ còn da bọc xương, nhiều vết thương do nhiễm trùng khiến nó vô cùng khó chịu. Trong khi đó, điều kiện chuồng trại vẫn vô cùng thiếu thốn, sư tử đực không có lúc nào được thoải mái trong chiếc chuồng nồng nặc mùi máu và nước tiểu trộn lẫn. (Nguồn Dailymail).

Còn vài đồng loại sống sót bên cạnh, nhưng sư tử đực này lạc lõng trong thế giới cô đơn của chính mình, không ngừng buồn bã, chán nản. Trên thân thể của nó cắm đầy những phi tiêu gây tê, gây mê và thuốc chữa nhiễm trùng. (Nguồn Dailymail).

Hiện người giúp đỡ chính Bassam Al-Hakimi đang giúp hai người phụ nữ khác là Chantal Jonkergouw và Victoria Johner y Cruz của sở thú SOS và tổ chức cứu hộ động vật Bear Rescue Group, kêu gọi những nguồn vốn mới để cứu giúp 266 loài động vật trong vườn thú Taiz ở Yemen. Bassam Al-Hakimi từng sở hữu một quán cà phê internet trước khi cuộc xung đột xảy ra. (Nguồn Dailymail).

"Những con vật cũng có quyền được sống như con người, chúng có quyền được sống tự do trong môi trường của mình. Tôi giúp những con vật này bởi vì tôi là một con người và tôi không thể nhìn thấy những động vật này đau khổ và chết đói mà làm ngơ", Bassam Al-Hakimi bày tỏ. Anh cũng chia sẻ thêm rằng, còn rất nhiều những con vật giống như những con sư tử này, cần được giúp đỡ, cần được điều trị, cần được thoát khỏi sự kìm kẹp trong chuồng trại vô tình của con người. Chiến tranh không chỉ gây ảnh hưởng đến cuộc sống của con người mà còn khiến cho những loài động vật vô tội phải chịu hậu quả vô cùng nặng nề, cần phải chấm dứt những cuộc chiến vô nghĩa càng sớm càng tốt. (Nguồn Dailymail).

5. Chú voi rơi nước mắt vui mừng vì được giải cứu sau 50 năm gông cùm đói khát

Nó bị người ta tr‌a tấ‌n hành hạ rất dã man, quá đói mà không có gì ăn phải ăn cả vỏ bánh kẹo của du khách.

Trong suốt 50 năm, chú voi Raju sống một kiếp sống n‌ô l‌ệ. Không ai biết cuộc đời trước kia của nó là như thế nào, chỉ biết rằng nó đã bị bắt cóc khỏi mẹ và tách khỏi bầy từ khi còn rất nhỏ, rồi được bán đi bán lại qua tay của 27 người chủ khác nhau như một món hàng hóa, để rồi cuối cùng chôn vùi cuộc đời mình tại một sở thú ở bang Uttar Pradesh, Ấn Độ.

Để bắt Raju phục tùng mệnh lệnh, những người chủ tàn ác đã xiềng nó lại và đánh đập dã man cho đến khi nó hoàn toàn khuất phục, không còn chút phản kháng, chỉ cần nghe giọng chủ đã hoảng sợ. Ban đêm nó không có chỗ ngủ, còn ban ngày nó được sử dụng như một con thú tiêu khiển, giương vòi ra làm trò để xin tiền từ khách tham quan.

Biết kiếm tiền nhưng Raju lại không được cho ăn uống đầy đủ. Khi được khách tham quan cho kẹo, vì quá đói nên nó ăn cả vỏ và giấy nhựa. Đuôi của nó còn bị nhổ trụi lông để làm bùa may mắn bán cho khách. Bị xiềng bằng dây xích có đinh 24/7 nên chân của nó còn bị thương tích và lở loét, mỗi lần di chuyển là máu và mủ lại rỉ ra từ miệng vết thương. Cả đời nó chỉ biết có đau đớn và cô độc.

Biết được hoàn cảnh đáng thương của Raju, một tổ chức cứu trợ động vật hoang dã ở London đã quyết tâm bay sang Ấn Độ để giải thoát cho nó. Một nhóm gồm 10 bác sĩ thú y và chuyên gia động vật hoang dã cùng 20 nhân viên kiểm lâm và 6 cảnh sát đã đột nhập vào sở thú vào ban đêm để tiến hành công cuộc giải cứu. Thời điểm này sẽ có ít người xung quanh, và chú voi sẽ được bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời gay gắt.

Người ta phải đột nhập vào sở thú vào ban đêm để giải cứu nó, tuy nhiên đã vấp phải sự phản kháng kịch liệt từ người chủ.

Tuy nhiên, cuộc giải cứu vấp phản cản trở lớn từ người chủ của Raju. Ông ta quát tháo ra lệnh cho nó trở nên hung dữ. Khi chú voi quá sợ không dám tấn công những người đến giải cứu, ông ta dùng thêm dây xích có đinh để trói nó thật chặt, những cây đinh nhọn thít thật sâu vào da thịt vô cùng đau đớn.

Quyết không bỏ cuộc, đội giải cứu cố gắng khống chế người chủ để đưa chú voi đi. Nhìn thấy cảnh tượng đó, Raju bắt đầu chảy nước mắt không ngừng. Không biết lúc đó nó đang nghĩ gì trong đầu, có lẽ nó cảm nhận được rằng nó sắp thoát khỏi bàn tay của người chủ tàn ác. Cảnh tượng ấy khiến cho ai nấy đều xúc động. Động vật thì cũng biết đau và cũng có cảm xúc như con người đấy thôi.

Raju bật khóc khi thấy nhiều người đang cố gắng cứu mình khỏi xiềng xích.

Nó được cho lên xe tải và đưa đến nơi an toàn, tránh xa khỏi người chủ tàn ác.

Đội giải cứu quyết định đưa chú voi lên xe tải cùng với toàn bộ xiềng xích vẫn còn dính vào chân. Dù mỗi bước đi đều gây ra đau đớn không sao tả siết nhưng Raju vẫn ráng làm theo chỉ dẫn. Nó biết người ta đang cố gắng cứu nó. Nó được đưa đến một khu bảo tồn và chăm sóc voi hoang dã ở thành phố Mathura, nằm cách đó hơn 560km.

Tại đây, Raju được chiêu đãi một bữa thật thịnh soạn mà cả đời nó cũng chưa từng mơ đến, gồm chuối, lá chuối, xoài, bánh mỳ, bánh quy và nước sạch trước khi người ta tiến hành tháo xích cho nó. Họ phải mất đến 45 phút mới tháo hết chỗ xích dính vào những vết thương trên chân Raju. Ngay sau khi sợi dây cuối cùng được cắt bỏ, Raju được cho đứng lên và chập chững bước đi. Đã 50 năm rồi nó mới lại được tận hưởng cảm giác tự do tuyệt đối như thế.

Người ta phải mất 45 phút mới tháo hết xích trên người nó.

Những sợi xích có đinh nhọn khiến chân của Raju đầy vết thương lở loét, mỗi cử động đều như cực hình.

Raju được dỗ cho ăn để người ta chăm sóc vết thương.

Chú voi tung tăng bước đi sau khi được thả tự do.

Những ngày sau đó, Raju được tắm rửa, chăm sóc và chữa lành vết thương. Nó được hòa nhập với những người bạn mới của mình, cũng là những chú voi được giải cứu khỏi bàn tay tàn bạo của con người. Nó sẽ phải học rất nhiều điều mới như: kết bạn, làm quen với các bạn gái, học cách ăn uống và vui chơi, học cách đối xử hòa nhã với những người chăm sóc nó, và học cách quên đi những đau đớn và tận hưởng cuộc sống tự do.

Đó là câu chuyện của 5 năm trước. Hiện tại, Raju vẫn đang sống rất vui vẻ và khỏe mạnh tại khu bảo tồn của nó. Nó mới được tổ chức một bữa tiệc kỷ niệm 4 năm được tự do vào ngày 04/07/2018, ở đó có rất nhiều đồ chơi, đồ ăn, các hoạt động giải trí vui nhộn và bạn bè. Raju vừa thưởng thức bỏng ngô vừa lim dim đôi mắt một cách an nhàn và tận hưởng. Không còn ai nhận ra nó đã từng là chú voi ốm đói thân tàn ma dại lúc mới được giải cứu đưa về đây.

Raju được ăn uống và tắm rửa thỏa thích ở ngôi nhà mới tràn đầy tình thương.

Vẻ mặt sung sướng của nó sau khi được ăn uống thỏa thích.

Thỉnh thoảng nó cũng xúc động rớt nước mắt nếu được ăn một món gì đó thật ngon mà nó chưa từng nếm qua bao giờ.

Bây giờ nó đang sống rất vui vẻ và hạnh phúc bên những người bạn mới của mình. Cuộc đời nó đã có quá nhiều đau khổ. Từ giờ nó sẽ chỉ biết có niềm vui mà thôi. 

Cầu mong cho tất cả các con vật tội nghiệp trong sở thú trên thế giới cuối cùng sẽ được may mắn như con voi Raju này, được trở về với cuộc sống tự nhiên an toàn.

Động vật có hạnh phúc trong sở thú không?

Đó là một câu hỏi thực sự khó trả lời. Theo nhiều nghiên cứu, tuổi thọ của động vật nuôi nhốt trong sở thú cao hơn so với sống ngoài tự nhiên. Mặt trái của việc thêm vài năm tuổi đời là một cuộc sống tù túng, quanh năm ở trong không gian chật hẹp. Lâu dần, nhiều con vật còn có thể mắc chứng zoochosis (một chứng tâm thần thường xảy ra ở các con vật bị nhốt quá lâu trong sở thú). 

Một số vấn đề khác cũng xảy ra trong quá trình nuôi nhốt động vật là vấn đề dinh dưỡng. Bên cạnh các trường hợp bị bỏ đói như trên, nhiều con vật được cho ăn quá nhiều (từ nhân viên sở thú lẫn du khách) và không mấy khi vận động dẫn đến bệnh béo phì.

Mọi chuyện đều có 2 mặt. Ngoài những mặt tối mà các điều tra viên, bảo vệ động vật nhìn thấy, chúng ta không thể phủ nhận nhiều lợi ích mà sở thú đem lại. Nhờ có các cơ sở này, động vật bị săn bắn quá nhiều sẽ được bảo tồn, chăm sóc.

Câu hỏi về sự cần thiết của sở thú hay việc nuôi nhốt động vật hoang dã sẽ còn gây tranh cãi nhiều trong tương lai. Dù vậy, nhiều diễn đàn và bình luận trên mạng cũng đưa ra lời khuyên rằng những người chủ sở thú cần có trách nhiệm cho động vật một môi trường thật tốt, sau khi đã tách chúng từ thiên nhiên.

---------

Tôn trọng, yêu thương và bảo vệ động vật khi có thể cũng là một cách sống thuận tự nhiên và bảo vệ cuộc sống cho chính con người chúng ta.

Thắm Lê tổng hợp